Domena: | eukarionty |
Królestwo: | grzyby |
Typ: | podstawczaki |
Klasa: | pieczarniaki |
Rząd: | borowikowce |
Rodzina: | borowikowate |
Rodzaj: | sutorius |
Gatunek: | borowik ceglastopory |
Kapelusz:
Średnica do 20 cm, barwa od ciemnobrązowej do oliwkowo
ciemnobrązowej lub szarawej, kształt – półkulisty do
wypukłego, z wiekiem spłaszczający się. Powierzchnia kapelusza początkowo jest sucha, zamszowa, później gładka i naga. W dotyku aksamitny.
Pory:
Drobne, długie i wycięte przy trzonie, od jasnożółtooliwkowych u młodszych owocników do karminowoczerwonych, czerwonopomarańczowych, rdzawych u starszych. Pod naciskiem zmieniają barwę na ciemnoniebieską, siniejącą.
Trzon:
Wysokość 5–15 cm, grubość 2–5 cm. U młodych egzemplarzy trzon zazwyczaj jest pękaty, następnie maczugowaty, baryłkowaty. Pełny. Kolor żółty, pokryty bardzo gęsto ceglastoczerwonymi nieregularnymi strzępkami (nie siatką!). W górnej części trzonu strzępków jest mniej, co powoduje, że trzon jest tu bardziej żółty.
Miąższ:
Żółty, przekrojony lub uszkodzony szybko zmienia barwę na ciemnoniebieską. Smak łagodny, zapach słaby.
Młode owocniki mogą być mylone z tzw. borowikiem żółtoporym (Caloboletus calopus), ponieważ oba grzyby często występują równocześnie na tym samym terenie. Najważniejsze cechy odróżniające borowika ceglastoporego to: strzępki na trzonie zamiast siatki, czerwone rurki, zamiast żółtych i jaśniejszy kapelusz. Podobny jest też tzw. borowik gładkotrzonowy (Suillellus queletii), ale ma kapelusz oliwkowobrązowy, pomarańczowoczerwony lub ceglastoczerwony, pomarańczowe pory i trzon u podstawy karminowoczerwony.
Znany jest tylko w Europie i Japonii. W Europie Środkowej i w Polsce jest dość pospolity. Rośnie w lasach liściastych i iglastych od maja do późnej jesieni. W górach występuje dużo częściej, niż na niżu. Odmiana typowa występuje głównie pod jodłami, grabami, bukami, świerkami, dębem szypułkowym i lipą, odmiana żonkilowa pod dębami i bukami.
Odmiana żonkilowa jest w Polsce bardzo rzadka. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający. Jest na czerwonych listach gatunków rzadkich także w Austrii, Czechach, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Holandii, Norwegii i Słowacji.
Zarodniki eliptyczno-wrzecionowate, gładkie, o rozmiarach 13–18 × 5,5–6,5 μm.
Grzyb mikoryzowy. Grzyb jadalny, jednak ze względu na czerwone zabarwienie porów i trzonu rzadko przez grzybiarzy zbierany, gdyż kojarzony bywa z trującymi borowikami o czerwonym zabarwieniu (np. borowikiem szatańskim). Niektórzy jednak uważają go za smaczny grzyb jadalny. Spożywany może być tylko po obróbce termicznej, gdyż surowy, niedogotowany lub niedosmażony jest trujący. Wodę po gotowaniu należy odlać.
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1844 F.W. Rostkovius nadając mu nazwę Boletus luridiformis. W ostatnich latach przeprowadzono badania genetyczne tego gatunku, a w ich wyniku jego systematyka uległa zmianie. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 2016 G. Wu & Zhu L. Yang, przenosząc go do nowo utworzonego rodzaju Sutorius.
Według najnowszych badań europejskie warianty tego grzyba powinny nosić nazwy Sutorius praestigiator oraz Sutorius xanthopus.
Niektóre synonimy nazwy naukowej:
Nazwę polską nadała Alina Skirgiełło w 1939 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był także pod nazwami: grzyb wilczy, czerwononóżka, pociec, borowik ceglastopory odmiana typowa, borowik ceglastopory odmiana żonkilowa. Po przeniesieniu go do rodzaju Sutorius nazwa polska stała się niespójna z nazwą naukową.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku grzyba borowik ceglastopory w innych językach:
Udostępnij stronę znajomym: