| Grzyb z gatunku: KOŹLARZ BABKA JEST JADALNY. |
| Domena: | eukarionty |
| Królestwo: | grzyby |
| Typ: | podstawczaki |
| Klasa: | pieczarniaki |
| Rząd: | borowikowce |
| Rodzina: | borowikowate |
| Rodzaj: | Leccinum |
| Gatunek: | koźlarz babka |
Kapelusz:
Średnica dochodzi do 20 cm, u młodych egzemplarzy półkolisty do poduszkowatego, u starszych – gładki. Przy wilgotnej pogodzie powierzchnia kapelusza jest śliska, lekko śluzowata. Barwa od jasnobrązowej do ciemnobrązowej.
Rurki:
Do 25 mm długości, głęboko wcięte przy trzonie. Barwa od białawej u młodych, do szarobrązowej u starszych egzemplarzy. Rurki uszkodzone nie zmieniają barwy.
Pory:
Pory niemal okrągłe i drobne.
Trzon:
Grubość do 3,5 cm, wysokość do 17 cm. Pełny, cylindryczny, smukły, zwężający się w kierunku kapelusza. Biały, pokryty licznymi kosmkami w kolorze od ciemnobrązowych do czarnych.
Miąższ:
Biały do białokremowego, u podstawy może być białozielonkawy. Włóknisty, u młodych egzemplarzy jędrny, do miękkiego, wodnisty u starych. Uszkodzony nie zmienia barwy. Smak i zapach przyjemny, słaby.
Koźlarz babka dość często bywa mylony z podobnie wyglądającym goryczakiem żółciowym (łac. Tylopilus felleus), który ma gorzki smak i jest niejadalny.
Również pod brzozami, ale na bardziej wilgotnych miejscach rośnie podobny koźlarz różnobarwny (łac. Leccinum variicolor).
Na wrzosowiskach występuje podobny, ale mający bardzo jasne, niemal białe ubarwienie koźlarz białawy (łac. Leccinum holopus).
Podobny jest też koźlarz grabowy (łac. Leccinum pseudoscabrum), ale rośnie on tylko pod grabami i jego miąższ po uszkodzeniu barwi się na kolor od brudnoróżowego do czarniawego.
Koźlarz babka występuje na całej półkuli północnej. Na Półwyspie Skandynawskim sięga po 66o szerokości geograficznej. Na półkuli południowej potwierdzono jego występowanie tylko w Australii i Nowej Zelandii. W Europie Środkowej jest pospolity. Również w Polsce występuje pospolicie od lata do jesieni.
Rośnie na ziemi, w lasach liściastych oraz mieszanych, często także poza lasem. Rośnie wyłącznie pod brzozami, tworzy bowiem z nimi mikoryzę.
Koźlarz babka wytwarza gładkie, wrzecionowate zarodniki w kolorze od brązowego do oliwkowobrązowego, o rozmiarach 14-20 × 4,5-6,5 μm.
Dobry grzyb jadalny. Nadaje się do bezpośredniego spożycia, przerobu a także suszenia. Dobre i smaczne są młode okazy, starsze grzyby mają bardzo gąbczasty i wodnisty kapelusz oraz zdrewniały trzon.
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1783 r. Bulliard nadając mu nazwę Boletus scaber. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Gray, przenosząc go do rodzaju Leccinum. Synonimów naukowych ma ponad 80. Niektóre z nich poniżej:
Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1960 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był także pod innymi nazwami: huba podbrzeźniak, babka, czeszczewik, grzyb chropawy, kozak, koźlarek, podbrzeźniak, grzyb koźlarz, grzyb szorstkotrzonowy, kozak właściwy i koźlarz różowiejący.
Poniżej znajdziesz nazwy gatunku grzyba koźlarz babka w innych językach:
Udostępnij stronę znajomym: