Koźlarz babka

łac. Leccinum scabrum


Koźlarz babka - co to za grzyb?

Koźlarz babka to raczej duży grzyb z rodziny borowikowatych występujący na całej półkuli północnej - w Polsce popularny. Rośnie na ziemi, w lasach liściastych oraz mieszanych, wyłącznie pod brzozami, z którymi tworzy mikoryzę. Bardzo smaczny grzyb jadalny.


Czy grzyb koźlarz babka jest jadalny?

Grzyb z gatunku: KOŹLARZ BABKA JEST JADALNY.

Systematyka

Domena:eukarionty
Królestwo:grzyby
Typ:podstawczaki
Klasa:pieczarniaki
Rząd:borowikowce
Rodzina:borowikowate
Rodzaj:Leccinum
Gatunek:koźlarz babka

Koźlarz babka - Opis wyglądu grzyba

Kapelusz:
Średnica dochodzi do 20 cm, u młodych egzemplarzy półkolisty do poduszkowatego, u starszych – gładki. Przy wilgotnej pogodzie powierzchnia kapelusza jest śliska, lekko śluzowata. Barwa od jasnobrązowej do ciemnobrązowej.

Rurki:
Do 25 mm długości, głęboko wcięte przy trzonie. Barwa od białawej u młodych, do szarobrązowej u starszych egzemplarzy. Rurki uszkodzone nie zmieniają barwy.

Pory:
Pory niemal okrągłe i drobne.

Trzon:
Grubość do 3,5 cm, wysokość do 17 cm. Pełny, cylindryczny, smukły, zwężający się w kierunku kapelusza. Biały, pokryty licznymi kosmkami w kolorze od ciemnobrązowych do czarnych.

Miąższ:
Biały do białokremowego, u podstawy może być białozielonkawy. Włóknisty, u młodych egzemplarzy jędrny, do miękkiego, wodnisty u starych. Uszkodzony nie zmienia barwy. Smak i zapach przyjemny, słaby.

Koźlarz babka - Podobne gatunki grzybów

Koźlarz babka dość często bywa mylony z podobnie wyglądającym goryczakiem żółciowym (łac. Tylopilus felleus), który ma gorzki smak i jest niejadalny.
Również pod brzozami, ale na bardziej wilgotnych miejscach rośnie podobny koźlarz różnobarwny (łac. Leccinum variicolor).
Na wrzosowiskach występuje podobny, ale mający bardzo jasne, niemal białe ubarwienie koźlarz białawy (łac. Leccinum holopus).
Podobny jest też koźlarz grabowy (łac. Leccinum pseudoscabrum), ale rośnie on tylko pod grabami i jego miąższ po uszkodzeniu barwi się na kolor od brudnoróżowego do czarniawego.

Koźlarz babka - Występowanie

Koźlarz babka występuje na całej półkuli północnej. Na Półwyspie Skandynawskim sięga po 66o szerokości geograficznej. Na półkuli południowej potwierdzono jego występowanie tylko w Australii i Nowej Zelandii. W Europie Środkowej jest pospolity. Również w Polsce występuje pospolicie od lata do jesieni.

Rośnie na ziemi, w lasach liściastych oraz mieszanych, często także poza lasem. Rośnie wyłącznie pod brzozami, tworzy bowiem z nimi mikoryzę.


Koźlarz babka - Rozmnażanie

Koźlarz babka wytwarza gładkie, wrzecionowate zarodniki w kolorze od brązowego do oliwkowobrązowego, o rozmiarach 14-20 × 4,5-6,5 μm.

Koźlarz babka - Przydatność spożywcza

Dobry grzyb jadalny. Nadaje się do bezpośredniego spożycia, przerobu a także suszenia. Dobre i smaczne są młode okazy, starsze grzyby mają bardzo gąbczasty i wodnisty kapelusz oraz zdrewniały trzon.

Koźlarz babka - Ciekawostki

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1783 r. Bulliard nadając mu nazwę Boletus scaber. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Gray, przenosząc go do rodzaju Leccinum. Synonimów naukowych ma ponad 80. Niektóre z nich poniżej:

  • Boletus avellaneus J. Blum 1970
  • Boletus roseofractus (Watling) Hlaváček 1989
  • Boletus roseofractus (Watling) Hlaváček 1980
  • Boletus scaber Bull. 1783
  • Ceriomyces scaber (Bull.) Murrill 1909
  • Gyroporus scaber (Bull.) Quél. 1886
  • Krombholzia scabra (Bull.) P. Karst. 1881
  • Krombholziella avellanea (J. Blum) Alessio 1985
  • Krombholziella avellanea (J. Blum) Bon 1986
  • Krombholziella avellanea (J. Blum) Courtec. 1986
  • Krombholziella roseofracta (Watling) Šutara 1982
  • Krombholziella scabra (Bull.) Maire (Fungi Cat. 1937
  • Krombholziella subcinnamomea (Pilát & Dermek) Alessio 1985
  • Leccinum avellaneum (J. Blum) Bon 1979
  • Leccinum oxydabile (Singer) Singer 1947
  • Leccinum rigidipes P.D. Orton 1988
  • Leccinum roseofractum Watling 1968
  • Leccinum scabrum var. avellaneum (J. Blum) J.A. Muñoz 2005
  • Leccinum scabrum (Bull.) Gray (1821)
  • Leccinum subcinnamomeum Pilát & Dermek 1974
  • Trachypus scaber (Bull.) Romagn. 1939

Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1960 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był także pod innymi nazwami: huba podbrzeźniak, babka, czeszczewik, grzyb chropawy, kozak, koźlarek, podbrzeźniak, grzyb koźlarz, grzyb szorstkotrzonowy, kozak właściwy i koźlarz różowiejący.

Nazwy grzyba koźlarz babka w językach obcych

Poniżej znajdziesz nazwy gatunku grzyba koźlarz babka w innych językach:

  • Башҡортса: Ябай ҡайын бәшмәге
  • Беларуская: Падбярозавік звычайны
  • Български: Обикновѐната брѐзовка, Брезова манатарка, Брезовка
  • Català: Abró de bedoll
  • Čeština: Kozák březový
  • Deutsch: Gemeine Birkenpilz, Birkenröhrling, Birken-Röhrling, Kapuziner, Geißpilz
  • Eesti: Kasepuravik
  • English: Rough-stemmed bolete, scaber stalk, birch bolete
  • Español: Boleto del abedul, boleto de pie escabroso
  • Français: Bolet rude
  • Հայերեն: Կեչասունկ, կեչու թնջուկ
  • Hrvatski: Brezov djed, pravi djed, obični hrapavac, dedek
  • Íslenska: Kúalubbi
  • Italiano: Leccino, Beola, Donna Nera (nel Biellese), Porcinello grigio, Cravin, Gambetta, Sürlo
  • ქართული: არყისძირა
  • Kaszëbsczi: Brzezan, kòzôk
  • Latviešu: Parastā bērzubeka, vidzemē, brūnā aunu beka
  • Lietuvių: Lepšė, lepšis, paberžis, težiukas
  • Livvinkarjala: Lehmängriba
  • Magyar: Barna érdestinóru, barna érdesnyelű tinóru
  • Монгол: Хусандай, Барзгар таахай
  • Nederlands: Gewone berkenboleet
  • Norsk: Brunskrubb
  • Română: Burete călugăresc, mitarcă grasă, pitarcă aspră
  • Русский: Подберёзовик обыкновенный, подберёзовик, берёзовик, черноголовик
  • Саха тыла: Хатыҥаайы
  • Slovenčina: Kozák brezový, brezák
  • Slovenščina: Brezov ded
  • Српски: Брезов дед
  • Suomi: Lehmäntatti
  • Svenska: Björksopp
  • Татарча: Каен гөмбәсе, Гади каен гөмбәсе
  • Українська: Підберезовик
  • Žemaitėška: Težis, vuožgrībis, paberžė, lepšis, težlis


Udostępnij stronę znajomym:

AtlasGrzybow.online
© 2018 - 2024

Odwiedź również

x